Parafinlemenin Önemi ve Kullanıldığı İplikler
Parafinleme İpliğin yüzeyinin küçük parafin parçacıklarıyla kaplanarak ipliğe kayganlık kazandırılması işlemine parafinleme denir. Bu işlem sonucunda elde edilen ipliğe parafinli iplik denir.
Öncelikle parafinin ipliğin yüzeyine bir şekilde nüfuz etmesi gerekir. Bir kilogram iplik başına 0,5 g ile 1,5 g arası parafin en uygun olanıdır. Eğer bu aralık aşılırsa, sürtünme direncinin ve karışık iplik pıhtılaşmasının artmasından dolayı iplik sağılma işlemine karşı direnç de doğal olarak artacaktır. Uygun parafinlenen ipliğin sürtünme katsayısı parafinlenmemiş ipliğe göre %40-50 daha az olur.
İpliğe gereğinden fazla parafin vermek de iyi değildir, fazla parafin de zarar vericidir. Parafinlenme çok az olsa bile yüksek hızlarda çalışan örme makinelerinde ipliğin güvenle kullanımı mümkün olacaktır.
İpliği Parafinlemede Temel Amaç
İpliğin sürtünmeye karşı göstereceği dayanımı (direnci) artırmaktır. Yani sürtünme katsayısını azaltmaktır. İpliğin sürtünmeye karşı gösterdiği dayanım, daha sonra göreceği işlemler açısından son derece önemlidir.
Yapılan işlemler sırasında makinelerin özelliğinden kaynaklanan nedenlerle iplikte aşırı derecede sürtünme oluşması ve bunun sonucunda mukavemetin düşmesi olasıdır. Bu tip ipliklerin sürtünmeye karşı dayanımının (direncin) son derece yüksek olması gerekmektedir. Parafinleme işlemi bu nedenle önemlidir.
Sürtünme iplikte deformasyon, düzgünsüzlük, mukavemet kaybı gibi olumsuzlukların oluşumuna zemin hazırlar. Parafinleme ile bu olumsuzluklar azaltılmaya çalışılır. Özellikle örme ve dikiş iplikleri yüksek ölçüde sürtünmeye maruz kalan ipliklerdir. Parafin sayesinde ipliğin kullanım aşamasında iplik / metal sürtünme katsayısı % 40- 50 oranında azaltılır.
İpliği Parafinleme Şekli
Aşağıdaki şekilde bobin makinesindeki parafinleme teknikleri gösterilmiştir. şekilden anlaşılacağı gibi şekil 2.1.a da düz yüzeyde iplik serbest halde parafine sürtünerek parafin parçacıklarını üzerine alıyor. Şekil 2.1.b de ise ipliğe üç noktadan baskı yaptırılarak ipliğin parafinlenmesi yapılıyor.
Parafinin Kullanıldığı İplikler
Genel anlamda hemen hemen her iplik çeşidinde kullanılmaktadır. Gerginlik ve sürtünmenin yüksek olduğu yerlerde parafinleme daha da önem kazanmaktadır. Parafinleme yapılan iplik çeşitleri;
- Pamuk ipliği (örme, dikiş ipliği )
- Akrilik iplikler
- Viskon iplikler
- Karışımlı melanj iplikler
- Yünlü iplikler
- Değişik fantezi iplikler
- Polyester iplikler
Parafinli ve Parafinsiz İpliklerin Sürtünme Katsayısının Mukayesesi
Parafinli ve parafinsiz iplikler test edilerek sürtünme katsayıları bulunmuştur. Parafinlenen ipliklerde sürtünme katsayılarının % 50 oranında azaldığı gözlenmiştir.
Numune İplik Ağırlığını Belirleme
Bobin makinesinden parafin işlemi yapılmamış beş adet bobin numunesi alınır. Ağırlıkları belirlenerek not edilir. Bobin makinesinde parafinleme işlemi yapılır. Parafinlenen numuneler tartılarak ağırlıkları belirlenir. Parafinli iplik ağırlığından, parafinsiz iplik ağırlığı çıkartılır. Bulunan değerler bin gram iplik için 0,5 – 1,5 gram arasında ise parafinleme işlemi ideal demektir.
Parafin Miktarını Hesaplama
Örnek 1: Bobin makinesinde 3 kg ağırlığında 30 Ne triko iplik parafinlenmektedir. Parafinleme sonucu bobinlenen net iplik ağırlığı 3003,6 g gelmektedir.1 kg ipliğin alacağı parafin miktarını ve parafin alma yüzdesini bulunuz ve verilen parafini yorumlayınız.
Çözüm: 1
Verilenler – İstenenler:
Parafinli Bobin Ağırlığı = 3003,6 gram
Parafinsiz Bobin Ağırlığı = 3 kg (3 x 1000 = 3000 g)
1 kg İpliğin Parafin Miktarı = ? gram
Parafin alma % = ? 1.
İşlem: Parafinli iplikle parafinsiz ipliğin farkı bulunur Parafin Miktarı = Parafinli Bobin Ağırlığı – Parafinsiz Bobin Ağırlığı Parafin Miktarı = 3003,6 – 3000 Parafin miktarı = 3,6 gr