Tekstil Bilgi Paylaşım Formu!..

USTER TESTER 4-SE

Uster tester 4-se, ipliğin üniformitesi, varyasyon katsayısını, iplikte ince yer-kalın yer, tüylülüğü ve tüylülük varyasyonu hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Ayrıca numune için Q95 % (%95 güven aralığı) güven aralığını tespit etmemizi sağlar. Burada diğer cihazlarda olduğu gibi önce alınan numunenin hakkında tüm bilgiler girilir.

Makineler her ne kadar hassas yapılıyorsa da her elyafı kontrol edebilecek şekilde yapılamıyor. Onun için mevcutla en iyisi elde edilmeye çalışılıyor. “çekim dalgaları”bunun en iyi misalidir. Çekim silindirleri ile yapılıyorsa kısa elyaflar iki silindirinde kontrolü dışında hareket ederler ve bu elyaflara yüzen elyaf denir. Bu elyaflar şeritte ve iplikte ince ve kalın yerler meydana getirirler.

İplik nepsi Uster Tester düzgünsüzlük aletinde ölçülmektedir.Bu cihazda iplik kapasitörlerin arasından geçirilmektedir. Birim uzunluğun ağırlığındaki değişme dielektrik katsayısında farklılığa yol açacağından kapasitörler arasındaki elektriksel alanda değişme olmaktadır ve bir integratör tarafından bu varyasyonlar düzgünsüzlük ve hata değerlerine dönüştürülmektedir. Düzgünsüzlük kelimesi en geniş anlamıyla ölçülebilen herhangi bir iplik özelliğinin varyasyonu ve tek başlarına düzgünlük belirtisi veren nope, boğum gibi iplik hatalarını içerir. İplikteki başlıca varyasyon kaynakları şunlardır:

1.  Doğrusal yoğunluktaki varyasyon
2. Kalınlıkta sübjektif olarak saptanabilen varyasyon
3. Bükümde varyasyon
4. Mukavemette varyasyon
5. Renkte varyasyon

Bunların en önemlisi birim uzunluktaki ağırlık varyasyonudur. Çünkü diğer varyasyonlar bundan kaynaklanır. CV ile U arasındaki bağıntı;

         CV = 1.25 x U

İplikte tüylülük çeşitli etkiler sonucu meydana gelmektedir. Özellikle iplik hammaddesinin yani elyafın özellikleri tüylülüğü etkileyen önemli faktörlerdendir. Elyaf özelliklerinin iplik tüylülüğünü etkilemesi konusunda yapılan araştırma ve denemelerde çoğunluğun vardığı sonuca göre; uzunluk, bükülme. esneklik, olgunluk vb. gibi özelliklerin yüksek oluşu (belirli bir sınıra kadar) tüylülüğü azaltıcı faktör olarak kabul edilmiştir. Bunun tersi özellikler ise genel olarak tüylülüğü artırıcı yönde etki gösterir.

Open iplik üretiminde eğirme öncesi hazırlık işlemlerinin iplik tüylülüğünde hafif bir etkisi vardır. Fakat tüylülük daha çok open end eğirme makinesine bağlıdır. Open-end makinesine karde veya penye bantlarının beslenmesi iplik tüylülüğünü çok az etkiler. Açma silindirlerinin hızı temizleme düzeni rotor geometrisi tüylülüğü az da olsa etkileyen faktörlerdir. Rotor çapı büyüdükçe tüylülük artar. Rotor hızının yüksek olması daha uzun tüylerin oluşmasını sağlar. Rotorun temizliği iplik tüylülüğü için önemlidir. Elyaf cinsine bağlı olarak büküm de iplik tüylülüğü üzerinde etkilidir. Yapay elyafta etki daha azdır.

Kumaştaki istenmeyen görünümlerin % 15 inin kaynağı iplik tüylülüğüdür.

Dokuma tezgahındaki duruşların (kopuşların) % 46 sının nedeni iplik tüylülüğüdür.

Değişken iplik tüylülüğü son üründe erken boncuklanmaya neden olur. 

Ring iplik üretim  aşamalarının iplik tüylülüğüne etkisi;

Çekim (cer) işleminde pasaj sayısı arttıkça tüylülük azalır. Ayrıca cer şeridinin ters çevrilmesinin (cer şeridinin ters çevrilmesi için ek bir pasaj gerekir) tüylülüğü azalttığı ve cer şeridinin doğrudan eğirildiğinde iplik tüylüğünün arttığı görüşleri de vardır.

Fitilde büküm arttıkça tüylülük artar.

Penye yani tarama işlemi genel olarak ip tüylülüğün azalmasını sağlar. Penye işlemi sırasında firenin çoğalması, tüylülüğün azalması sonucunu doğurur, ipliği oluşturan elyaf içinde kısa elyaf oranı azaldıkça tüylülük azalır.

Eğirme sistemine (ring) çift fitil beslenmesinin tüylülüğü arttırdığı yolunda görüşler vardır.

Çekim ne kadar fazla olursa tüylülük o kadar artar. Çekim sisteminde elyaf kontrolü ne kadar iyi olursa, tüylülük o derece azalır.

İğ hızının yükselmesi tüylülüğü artırır. Eğirme hızının artırılması durumunda ise, iğ hızının artışı tüylülüğü azaltır.

İpliğin eğirme ve masuralara sarım sırasında çeşitli makine elemanlarına sürtünmesi tüylülüğü artırıcı bir etkendir. İğ eksantrisitesi, iplik kılavuzunun eksantrisitesi, balon önleyiciler, balon ayırıcılar vs. iplikte tüylülüğü artırır. Balon kontrol bilezikleri tüylülüğü azaltıcı elemanlardır. Tüylülük kopça eğirliği ve tipine göre de değişir. Özellikle yıpranmış kopçalar tüylülüğü artırır. Bilezik çapı büyüdükçe tüylülük artar.

Genel olarak iplik işletmesindeki yetersiz nem ve kuru hava iplikte tüylülüğü artırır.

Test sonucunda elde edilen veriler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

• Önceki